Hoog cholesterol
Cholesterol is een vetachtige substantie die in het bloed circuleert. Cholesterol wordt deels aangemaakt door de lever, en deels opgenomen via de voeding. Het lichaam heeft cholesterol nodig als bouwsteen voor de aanmaak van cellen. Bij hoge cholesterolwaarden of hypercholesterolemie gaan deze vetpartikels zich vasthechten aan de wand van gezonde bloedvaten. Dit geeft aanleiding tot vernauwingen, of het dichtslibben van bloedvaten. Dit verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen, zoals een hartinfarct of herseninfarct.
SYMPTOMEN
Een hoog cholesterol geeft veelal niet direct aanleiding tot symptomen of klachten, wat het gevaarlijke hiervan is. De eerste uiting van een langer bestaande hypercholesterolemie kan een hartinfarct of slagadervernauwing elders in het lichaam zijn. Een hoog cholesterol wordt vaak vastgesteld door meting in het bloed.
OORZAAK
Een te hoge cholesterolwaarde is vaak het gevolg van ongezonde levensstijl: overgewicht, gebrek aan fysieke activiteit en inname van ongezonde voeding (verzadigde of dierlijke vetten).
Hypercholesterolemie kan ook het gevolg zijn van aandoeningen aan andere organen, zoals nierlijden, diabetes mellitus, schildklierlijden,…
Vaak spelen erfelijke factoren een rol bij patiënten met een hoog cholesterol. De aanwezigheid van hypercholesterolemie in familieverband verhoogt het risico op het hebben van een hoge cholesterolwaarde. Een aparte entiteit hierbinnen is de aandoening ‘familiale hypercholesterolemie’, die wordt gekenmerkt door uitzonderlijk hoge cholesterolwaarden op jonge leeftijd, als gevolg van genetische mutaties in bepaalde genen.
Ten slotte speelt de leeftijd een rol. De cholesterolwaarden stijgen bij veroudering.
ONDERZOEKEN
Een klassieke bloedname volstaat om cholesterol te meten. Er worden meerdere soorten cholesterol gerapporteerd:
- Het totale cholesterol.
- Het HDL-cholesterol: dit is het goede cholesterol, en speelt een beschermende rol tegen hart- en vaataandoeningen. Een hogere waarde hiervan is beter.
- Het LDL-cholesterol: dit is het slechte cholesterol en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Hoe lager dit is, hoe beter.
- De triglyceriden of vetzuren: dit zijn bepaalde types vetten in het bloed. Een verhoogde waarde hiervan verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
Wanneer uitzonderlijk hoge cholesterolwaarden worden vastgesteld in de bloedname, moet worden gedacht aan ‘familiale hypercholesterolemie’. Hiervoor zullen specifieke genetische testen in het bloed worden uitgevoerd.
BEHANDELINGEN
Levensstijlmaatregelen
Zowel de preventie van hoog cholesterol, als de eerste behandeling van patiënten met hypercholesterolemie, bestaat uit het nastreven van een gezonde levensstijl:
- Dieetmaatregelen: beperken van de inname van dierlijke, verzadigde vetten. Streven naar inname van onverzadigde, plantaardige vetten.
- Vermagering: bij afname van het lichaamsgewicht zal de cholesterolwaarde in het bloed afnamen. Er wordt gestreefd naar een body mass index (BMI) lager dan 25.
- Fysieke activiteit: dagelijkse lichaamsbeweging gedurende 30 minuten leidt tot lagere cholesterolwaarden.
- Rookstop.
- Stressreductie.
Medicatie
Indien levensstijlmaatregelen niet tot het beoogde resultaat leiden, of wanneer er bij diagnose een zeer hoge cholesterolwaarde wordt vastgesteld, zal uw arts voorstellen om met cholesterolmedicatie te starten, naast levensstijlmaatregelen. Deze medicatie is zeer doeltreffend in het verlagen van de cholesterolwaarden, met een overtuigende, wetenschappelijk aangetoonde reductie van hart- en vaataandoeningen en de kans op overlijden hierdoor.
Er zijn verschillende klassen medicatie beschikbaar. In functie uw risicofactoren, leeftijd en na te streven doel zal uw arts hierin een keuze maken en dit met u bespreken.
De kans op bijwerkingen van deze medicatie is eerder klein en meestal van korte duur. De veiligheid van deze medicatie is groot, ook bij inname op zeer lange termijn.
